دما یکی از متغیرهای بسیار مهم در عملکرد فرآیندهای صنعتی است. تأثیرات گسترده‌ای از تغییرات دما بر کیفیت و کارایی محصولات و فرآیندها وجود دارد. از اینرو، اهمیت اندازه‌گیری دقیق دما و کنترل آن در صنعت بسیار زیاد است. در ادامه، به بررسی اهمیت اندازه‌گیری دما و معرفی ابزارهای مورد استفاده در این زمینه می‌پردازیم.
اهمیت اندازه‌گیری دما:
کنترل بهتر فرآیند: دما به طور مستقیم بر فیزیک و شیمی فرآیند تأثیر می‌گذارد. اندازه‌گیری دقیق دما امکان کنترل دقیقتر فرآیندهای صنعتی را فراهم می‌کند. به عنوان مثال، در فرآیند جوشکاری فلزات، دمای مناسب بسیار حائز اهمیت است.
بهبود کیفیت محصولات: دما می‌تواند بر کیفیت نهایی محصول تأثیر بگذارد. از اندازه‌گیری دما برای بهبود ترکیبات مواد غذایی تا بهبود خواص مواد خام در تولید فلزات استفاده می‌شود.
صرفه‌جویی در انرژی: کنترل دما می‌تواند به بهره‌وری انرژی کمک کند. اگر دمای فرآیند به دقت کنترل شود، مصرف انرژی کاهش می‌یابد.
کاهش ضایعات: کنترل دما می‌تواند به شناسایی زودرس مشکلات در فرآیند کمک کرده و از ضایعات جلوگیری نماید.
ابزارهای اندازه‌گیری دما:
ترمومترها: ترمومترها از تغییرات خصوصیات مواد برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌کنند. ترمومترهای RTD (Resistance Temperature Detector)، ترمومترهای ترموکوپل، و ترمومترهای بر پایه پیزوالکتریک از این دسته ابزارها هستند.
منابع فشار: منابع فشار برای تولید یک فشار مشخص در فرآیند یا سیستم استفاده می‌شوند. این منابع می‌توانند از اصول مختلفی برای تولید فشار استفاده کنند، از جمله فشار هیدرولیک، فشار هوا، و فشار از طریق کمپرسیون یا تغییر دما.
ترانسمیترها: ترانسمیترها سیگنال‌های اندازه‌گیری شده توسط ابزارهای اندازه‌گیری دما را به سیگنال‌های قابل استفاده برای کنترل و نمایش تبدیل می‌کنند. این تجهیزات معمولاً اطلاعات را به صورت سیگنال جریانی 4-20 میلی‌آمپر یا ولتاژ مشابه به سیستم کنترل می‌فرستند.
سنسورهای دما: سنسورهای دما به عنوان ابزارهای حسگری برای اندازه‌گیری دما به صورت تماسی یا غیرتماسی (مانند اشعه‌ای) مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سنسورها اغلب در محیط‌های خاص و صنعتی استفاده می‌شوند.
کنترلرها: کنترلرها از ابزارهایی هستند که اطلاعات اندازه‌گیری شده را تجزیه و تحلیل کرده و دستورات مربوط به کنترل دما را به سیستم‌های خودکار در فرآیندها می‌دهند. این ابزارها از الگوریتم‌ها و تنظیمات مشخص برای کنترل دما استفاده می‌کنند.
از ابزارهای اندازه‌گیری دما در صنعت به منظور بهبود کیفیت و کارایی فرآیندها و کاهش اشکالات استفاده می‌شود. این ابزارها به تجهیزات صنعتی امکان مانیتورینگ و کنترل دما را می‌دهند تا بتوان در فرآیندها به دقت بیشتری دست یافت و نتایج بهتری را بدست آورد.